المفاعيل - ورقة عمل

اسم يدل على من وقع عليه فعل الفاعل (قرأْتُ الكتابَ)

اسم يذكر بعد الفعل من لفظه (نام العامل نومًا عميقًا)

اسم يدل على زمان حدوث الفعل أو مكانه (تختفي النجوم نهارًا)

المفعول به المفعول المطلق المفعول معه

اسم يسبق بواو بمعنى (مع) للدلالة على المصاحبة (سرْتُ وسورَ المدرسة)

المفعول فيه (الظرف) المفعول لأجله

اسم يذكر لبيان سبب الفعل (أجتهدُ رغبةً في النجاحِ)

السؤال الأول: أجب عن الأسئلة الآتية، بجملٍ تامةٍ، تشتمل على مفعول لأجله:

1. لمَ تُسافرُ كل سنةٍ؟ . .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... ...

2. لِمَ تهتمُّ بنظافتِكِ؟ . .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... ...

3. لِمَ تُشفِقُ على الفقراءِ؟ . .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... ...

4. لِمَ تُحافِظُ على صلاتك؟ . .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... ...

5. لِمَ تُراجعُ الطبيبَ؟ . .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... ...



السؤال الثاني: اجعل كلاًّ من الأسماء الآتية مفعولاً لأجله في جملةٍ تامَّةٍ:

( تخليد – إسهام – خوف – سعي – احترام – طلب – تأديب )

ë . .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... ....

ë . .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... ....

ë . .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... ....

ë . .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... ....

ë . .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... ....

ë . .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... ....

ë . .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... ....



السؤال الثالث: صنِّف الأسماء المنصوبةفي الجمل الآتية حسب الجدول:



السؤال الأول: استخرج من النص الآتي المفاعيل المطلقة:

يفرحُ الأطفالُ بوالِدِهم العائد من السفرِ فرحًا كبيرًا، يكونونَ في لعبهم فيلمحُ أحدُهم الوالد مقبلاً من بعيدٍ إقبالاً، فيُلقي ما بيدِهِ، ويصرخ صُراخًا، ويركضُ ركضًا، متوثِّبًا توثبًا سريعًا، وإخوته في إثرِهِ. ويتعلَّقون بثيابِ والدِهم تعلُّقًا، وهو سائرٌ سيرًا حثيثًا ويداهُ محملتانِ بالهدايا، حتى يصير بهم إلى المجلس.

ë . .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... ....

ë . .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... ....



السؤال الرابع: أعرب ما خُطَّ تحته في الجمل الآتية إعرابًا تامًّا::



1. اذكري لنا قصّة لطيفة.

قصة: .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .........



2. وثبَ القارس وثبًا.

وثبًا: .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... ........ .



3. الفتاةُ محبوبةٌ تقديرًا لسلوكها.

تقديرًا: .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .......



4. منح مدير المتحف الزّائرين صورًا للآثارِ.

الزّائرينَ: .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .



5. سدد اللاعبُ الكرة.

الكرة: .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... ........



6. تفتَّحت براعم النصرِ بين أيدي المجاهدين.

بين: .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... ........ .



7. تسهرُ الأمُّ عند مرض ابنها شفقة عليه.

عند: .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... ........ .

شفقة: .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .........



8. السفرُ ليلاً يزعجُ الأطفال.

ليلاً: .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... ........ .

الأطفال: .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... ...



السؤال الرابع: أعرب ما خُطَّ تحته في النص الآتي إعرابًا تامًّا::

إذا الشعب يوماً أراد الحياة فلابد أن يستجيب القدر ولا بد لليل أن ينجلي ولا بد للقيد أن ينكسر ومن لم يعانقه شوق الحياة تبخر من جوها واندثر فويل لمن تشقه الحياة من صفعة العدم المنتصر

ظمئت إلى النور فوق الغصون ظمئت إلى الظل تحت الشجر ظمئت إلى النبع بين المروج يغنَي ويرقص فوق الزهر ظمئت إلى نغمات الطيور وهمس النسيم ولحن المطر ظمئت إلى الكون أين الوجود وأين أرى العالم المنتظر هو الكون خلف السبات الجمود وفي أفق اليقظات الكـُبر

يومًا: .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... ........ .

الحياةَ: .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... ..... .

يستجيبَ: .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... ..

فوقَ: .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... ........ .

تحتَ: .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... ...... .

العالمَ: .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... ...... .

خلفَ: .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... ...... .



السؤال الرابع: أعرب ما خُطَّ تحته في النص الآتي إعرابًا تامًّا::



في جو المدن، لا يشعرُ الإنسانُ بالسماءِ إلا عندَ المطرِ، ولا بجمال الشمسِ أو القمر. كلُّ ما حوله من جمالٍ جمالٌ صناعيٌّ، فقد وضعَ باقاتِ الزَّهْرِ استغناءً عن الأزهارِ في منابتها، ووضعَ ثُريّا الكهرباءِ طمعًا بالضّوءِ، وأين منها ثريّا السماءِ؟

وإنَّما يَشعرُ الإنسانِ بجمالِ الطَّبيعةِ، يومَ يخرجُ من المدينةِ إلى الرّيفِ، سعيًا للراحةِ، وفرارًا من حياةِ الحضرِ إلى البداوةِ. فيتمنى أنْ يكونَ فراشةً تنشُرُ جَناحها في الشمسِ طلبًا للدفءِ والحياةِ.



وضعَ: .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .......

باقاتِ: .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .......

استغناءً: .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... ...

طمعًا: .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... ...... .

سعيًا: .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... ....... .

يومَ: .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... ....... .

فرارًا: .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... ...... .

فراشةً: .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... ......

جَناحها: .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .. .

طلبًا: .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... ...... .